Bezpieczny budynek, zarówno mieszkalny, jak i przemysłowy, wymaga odpowiedniego wyposażenia w systemy alarmowe, sprzęt gaśniczy czy wyjścia ewakuacyjne określane przepisami budowlanymi i normami BHP. Jednym z istotnych elementów takiego wyposażenia jest też oświetlenie awaryjne.

Przez system oświetlenia awaryjnego rozumiemy taką instalację, która zapewni właściwy poziom widzenia we wnętrzach wówczas, gdy awarii ulegnie sieć tradycyjnego zasilania. Przepisy ściśle wyznaczają miejsca, w których powinny znaleźć się specjalne lampy LED zasilane baterią, dzięki czemu funkcjonują nawet wtedy, kiedy zabraknie prądu.

Oświetlenie awaryjne w świetle przepisów prawa

Budowanie obiektów i adaptowanie ich na potrzeby mieszkalne, produkcyjne czy magazynowe wymaga również zapewnienia bezpieczeństwa w szerokim rozumieniu tego pojęcia. Zależy ono nie tylko od charakteru produkcji, czy funkcji budynku, ale też od ilości przebywających w nim osób. Jednym z takich aspektów jest lokowanie wyjść awaryjnych, których liczba i umiejscowienie mają zapewnić szybką ewakuację wszystkich mieszkańców lub pracowników. Oświetlenie awaryjne podlega tym samym prawom, a jego umieszczanie w budynkach jest znormalizowane i opisane przez polskie i europejskie normy. Zaliczają się do nich:

• PN-EN 1838:2005. Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne (tłumaczona z normy europejskiej).
• PN-EN 50172:2005. Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego.
• PN-EN 60598-2-22:2004. Oprawy oświetleniowe.

Ponadto rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów uznaje oświetlenie awaryjne za urządzenia przeciwpożarowe i narzuca ich obecność w każdym budynku.

Rodzaje oświetlenia awaryjnego

Ogólne pojęcie oświetlenia awaryjnego oznacza taki system, który zapewni odpowiedni poziom jasności po wyłączeniu oświetlenia tradycyjnego. Wyłączenie to może być efektem awarii, braku dopływu energii elektrycznej lub koniecznością, wynikającą z potrzeby odłączenia sieci na przykład na skutek pożaru lub zagrożenia porażeniem. Oświetlenie awaryjne zasilane jest z niezależnego źródła, zazwyczaj w postaci baterii lub akumulatora. Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje oświetlenia awaryjnego:

• oświetlenie dróg ewakuacyjnych,
• oświetlenie strefy otwartej,
• oświetlenie strefy wysokiego ryzyka,
• oświetlenie zapasowe.

To ostatnie jest wykorzystywane tylko w przypadku, gdy oświetlenie awaryjne nie spełnia swojego zadania.

Podstawowe zasady stosowane podczas instalacji

Lokowanie obudów oświetlenia awaryjnego określone jest specjalnymi zasadami, dzięki którym spełnia ono swoje zadanie. Obudowy produkowane przez firmę Awex, to między innymi wyspecjalizowane produkty kierunkowe przystosowane do takich instalacji, dzięki czemu pozwalają na oświetlenie tych stref, które mają szczególne znaczenie dla procesu ewakuacji.

Każdy z typów oświetlenia awaryjnego lokowany jest zgodnie z zasadami, które mają na celu stworzenie jak najlepszych warunków tej ewakuacji. Przykładowo zasady oświetlenia ewakuacyjnego nakazują instalowanie punktów świetlnych przy każdym wyjściu ewakuacyjnym, przy znakach bezpieczeństwa, w odległości 2 m od schodów i każdej zmiany poziomu, przy zmianie kierunku drogi ewakuacyjnej, a także w sąsiedztwie punktów pierwszej pomocy i urządzeń przeciwpożarowych.