Niepowtarzalny klimat, unikalne możliwości aranżacji i wyjątkowa lokalizacja – to największe zalety mieszkania w kamienicy. Ale przecież „nie ma róży bez kolców”, zakup takiego lokalu wiąże się z niejednym ryzykiem, które należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o zakupie.

Zakup każdej nieruchomości powinien być poprzedzony analizą wad i zalet danego rozwiązania. Nie istnieją jednoznacznie odpowiedzi na to, czy lepiej zamieszkać w bloku z wielkiej płyty, na zamkniętym osiedlu na obrzeżach miasta, czy może w kamienicy. Oczekiwania i potrzeby każdego kupującego są inne, dodatkowo zależy to też od danego lokalu i budynku, w którym się on znajduje.

Choć nie istnieje prawna definicja kamienicy, to intuicyjnie uważa się za nią budynek mieszkalny wielorodzinny stojący w zwartym szeregu innych domów. Kamienice budowano w Polsce od średniowiecza i najczęściej znajdują się one w centrach miast.

Mieszkanie w kamienicy – plusy

Przestrzeń jest jedną z najczęściej podkreślanych zalet mieszkania zlokalizowanego w kamienicy. Takie lokale mają zwykle trzy metry wysokości (lub więcej), co umożliwia zbudowanie np. antresoli. Smaku takim wnętrzom dodają duże okna wpuszczające do środa dużo naturalnego światła. Większość mieszkań w takim budownictwie to lokale duże, z przestronną kuchnią i kilkoma pokojami, częściej niż w bloku spotkamy też garderobę czy spiżarnię.

Kamienice budowano z cegieł, aich mury są dużo grubsze niż te we współczesnym budownictwie. To z jednej strony pozwala na ciekawe zaaranżowanie parapetów, a z drugiej izoluje przed hałasem. W kamienicy nie ma ryzyka usłyszenia jak sąsiad korzysta z toalety, co jest nagminne w blokach. Grube ściany to także przyjemny chłód nawet w najbardziej upalne dni. Należy jednak pamiętać, że zimą także będzie chłodno, trzeba więc liczyć się z wyższymi kosztami ogrzewania takiego mieszkania.

Niebagatelną zaletą kamienic często jest ich położenie. Zakup takiego mieszkania pozwala zamieszkać w najbardziej atrakcyjnych punktach miasta, łącznie ze starówką czy nawet rynkiem. Nowe budynki powstają tam bardzo rzadko lub w ogóle, zatem tylko kamienica pozwala korzystać z uroku mieszkania w takim miejscu.

Dodatkowo, w wielu kamienicach można liczyć na historyczne pozostałości takie jak kominek, zabytkowy parkiet, stolarka czy wyjątkowe zdobienia zewnętrzne i wewnętrzne. Nie ma szans spotkać czegoś takiego w bloku, co czyni mieszkanie w kamienicy jeszcze bardziej wyjątkowym.

Mieszkanie w kamienicy – minusy

Wartość historyczna kamienicy niewątpliwie dodaje nieruchomości prestiżu, rzecz w tym, że nie każdy budynek i mieszkanie się tym charakteryzują. Duża część kamienic jest zaniedbana, wiele jest wręcz w stanie opłakanym. To oczywiście szansa na zakup mieszkania za niższą cenę, rzecz w tym, że remont lokalu to nie jedyna inwestycja i ryzyko, jakie czekają na nabywcę. Może bowiem okazać się, że poza standardowym odświeżeniem, trzeba wymienić np. instalację elektryczną lub wodną, zdarzają się też kłopoty z nadmierną wilgocią, co sprzedający może zatuszować na czas transakcji.

Choć pojedyncze mieszkania często są sprywatyzowane, to należy brać pod uwagę fakt, jaki jest status własnościowy całego budynku. W przypadku gdy należą do miasta, może nie być łatwo otrzymać pozwolenie na pewne czynności, takie jak np. wymianę okien, szczególnie w przypadku gdy budynek został wpisany do rejestru zabytków. Wówczas inwestor musi sprostać dodatkowym wymaganiom i raczej nie ma tu miejsca na odstępstwa.

Ale nawet 100 czy 200 tys. zł zainwestowane w odnowienie mieszkania nie mieni zewnętrznego oblicza budynku. Czasami w zaniedbanych kamienicach można spotkać ludzi o niskich dochodach, trudno wówczas liczyć na chęć inwestycji w budynek ze strony współwłaścicieli, a należy pamiętać, że koszt każdego remontu budynku rozkłada się na właścicieli lokali. Jeśli ktoś kiedyś wykupił mieszkanie od miasta za grosze, może być go dziś nie stać na inwestycje.

Z kolei lokale w odrestaurowanych kamienicach osiągają niebotyczne ceny, nierzadko przekraczające 20 tys. zł za m². Tam nie ma ryzyka nieciekawych sąsiadów czy zdewastowanej klatki schodowej, ale koszt zakupu i miesięcznego utrzymania nieruchomości będzie kilkakrotnie wyższy.

Mieszkanie w najbardziej atrakcyjnych punktach miasta ma naturalnie swój urok, ale nie jest pozbawione wad. Po pierwsze należy pamiętać o możliwym zgiełku za oknem – w zależności od konkretnej lokalizacji ruch ludzi i samochodów będzie mniejszy lub większy, niektóre okolice goszczą co jakiś czas imprezy masowe lub np. demonstracje. Pod uwagę wziąć też należy możliwe problemy z parkowaniem – kamienice nie są wyposażone w garaż podziemny, a na dziedzińcu liczba dostępnych miejsc jest zwykle bardzo ograniczona (o ile w ogóle jakiś dziedziniec istnieje). W przypadku niektórych kamienic trudno też o tereny zielone, place zabaw czy windę – szukając mieszkania dla siebie należy zwrócić uwagę na własne potrzeby i sprawdzić, czy dany budynek je spełnia.

Czy to się opłaca?

Zakup lokalu w kamienicy może być długoterminowo zyskowną inwestycją, jednak aby tak się stało, należy dokładnie temat przeanalizować i przed zakupem zbadać mieszkanie i budynek, w którym jest położone. Od tego zależy, czy kupimy zyskujące na wartości mieszkanie, w którym przy okazji będzie się dobrze mieszkać, czy może wiecznie wymagającą doinwestowywania ruderę. Największy wzrost wartości uzyskać można kupując mieszkanie w kiepskim zdanie w kamienicy, która za jakiś czas zostanie wyremontowana. To wymaga dodatkowych nakładów, a efekt przyjdzie po kilku latach. Na rynku działa coraz więcej prywatnych firm, które wykupują kamienice, by zarobić na przywróceniu im dawnego blasku, przy zakupie mieszkania w takim budynku nie trzeba martwić się o remonty.

Na rynku mieszkań w kamienicach jest duży rozstrzał cenowy. Przykładowo w Warszawie średnia cena metra kwadratowego mieszkania w kamienicy to 11-11,5 tys. zł. Stawki zaczynają się od 4-5 tys. zł za mieszkanie do odświeżenia położone na obrzeżach miasta (np. w Wawrze też są kamienice), a kończą na kwotach przekraczających 30 tys. zł za m² za lokal przy Placu Zamkowym. Najdroższe jest oczywiście Śródmieście, tu nawet duże (ponad 100 m²) mieszkanie do remontu kosztuje 7-8 tys. zł za m². Lokal w wysokim standardzie nie sposób kupić taniej niż za 11 tys. zł za m².