Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność

W podpisanej przez Prezydenta nowej ustawie o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów, znajduje się nieprecyzyjny i niepokojący dla deweloperów zapis.

Wynika z niego, że deweloper może przekroczyć – wraz z automatycznym przekształceniem prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności – limit pomocy de minimis w związku z nabyciem prawa własności nieruchomości. Wówczas będzie on musiał uiścić dopłatę do wartości rynkowej nieruchomości określonej na dzień przekształcenia.

Uwłaszczenie z mocy prawa użytkowników wieczystych dotknie nie tylko pojedynczych właścicieli lokali mieszkalnych w budynkach położonych na gruntach w użytkowaniu wieczystym, ale również deweloperów. Jeśli do dnia wejścia w życie ustawy (czyli do 1 stycznia 2019r.) nie sprzedadzą oni wszystkich mieszkań – a nawet, jeśli swoją inwestycję mieszkaniową oddadzą do użytkowania już po 1 stycznia 2019r – mogą być narażeni na konsekwencje.

Udzielenie przedsiębiorcom wsparcia przekraczającego limit pomocy de minimis wymaga zgłoszenia tego faktu Komisji Europejskiej i przeprowadzenia skomplikowanej procedury. Wprowadzenie zapisu o dopłacie różnicy pomiędzy wartością rynkową nieruchomości a sumą rat za przekształcenie teoretycznie załatwia Państwu problem z potencjalnym przekroczeniem limitu pomocy de minimis, ale skutkuje wprowadzeniem bardzo niejasnej sytuacji prawnej dla deweloperów, której koszty obecnie są niezwykle trudne do oszacowania, z powodu lakoniczności przepisu.

Art. 12 ustawy przewiduje dopłatę do wartości rynkowej nieruchomości określonej na dzień przekształcenia – przy czym wysokość dopłaty będzie ustalana w drodze decyzji administracyjnej, a koszt operatu będzie musiał ponieść dotychczasowy użytkownik wieczysty. Przepis nie precyzuje, czy chodzi o dopłatę do wartości rynkowej prawa własności nieruchomości czy do wartości rynkowej prawa użytkowania wieczystego nieruchomości, a różnice pomiędzy tymi wartościami tej samej nieruchomości mogą być ogromne. Wartość użytkowania wieczystego spada wraz z upływem czasu trwania użytkowania wieczystego. Im mniej czasu pozostało do końca okresu użytkowania wieczystego, tym wartość tego prawa jest mniejsza. W przypadku prawa własności wartość nie jest korygowana o czas trwania prawa własności. Bywa i tak, że wartość prawa użytkowania wieczystego jest niższa o połowę od wartości prawa własności tej samej nieruchomości.

Kolejnym zagrożeniem dla deweloperów jest brak odpowiedniego odesłania do przepisów ustawy, które przewidywałyby obowiązkowe rozłożenie na raty (maksymalnie na 20 lat, ale nie krócej niż 10 lat) w razie złożenia takiego wniosku przez dotychczasowego użytkownika wieczystego. Brak takiego odesłania oznacza, że dopłata będzie musiała zostać uiszczona w całości, co wpłynie negatywnie na ostateczny koszt inwestycji deweloperskiej. Przy podpisanych już umowach deweloperskich nie będzie możliwości, aby ten koszt dodać do ceny mieszkania.

Niejasny zapis art. 12 stanowi potężne zagrożenie dla deweloperów, albowiem daje podstawę do rozbieżnych interpretacji. Dotychczasowa postawa organów administracji publicznej pokazuje, że jeśli wysokość opłaty może być wyższa, to organy stosują taką interpretację – aby osiągnąć jak najwyższą wartość, co przekłada się na większy wpływ do budżetu miasta.