Na warszawskim rynku biurowym widoczna jest stopniowa poprawa nastrojów wśród najemców. Według raportu Cresa Polska „Office Occupier: Rynek biurowy w Warszawie” wolumen transakcji zawartych w czwartym kwartale ubiegłego roku wyniósł 160 400 m2 i był niższy o 15% w porównaniu do analogicznego okresu w 2019 r. Z kolei całkowity wolumen transakcji zawartych w 2020 roku wyniósł 602 000 m2, co stanowi 73% średniej rocznej z lat 2015-2019.
Rynek inwestycyjny jeszcze nie zdążył się do końca ustabilizować po pandemii, kiedy przed głównymi graczami sektora nieruchomości stanęły kolejne wyzwania. O ile wolumen transakcji inwestycyjnych, które zamknięto w I kwartale roku był wynikiem lepszym o 30% od analogicznego okresu w roku poprzednim, o tyle za większą część całości z ponad 1,65 mld euro odpowiadają 3 duże transakcje. Jakie konsekwencje może mieć wojna w Ukrainie na decyzje inwestorów w poszczególnych sektorach i kiedy możemy spodziewać pierwszych konsekwencji konfliktu za wschodnią granicą?
Jak wynika z najnowszego raportu The Polish Real Estate Guide 2023, opracowanego przez EY, łączny wolumen inwestycji budowlanych w Polsce w 2022 roku osiągnął 5,8 miliarda euro. Mimo ogólnego spowolnienia aktywności inwestycyjnej w Europie, nieruchomości w Polsce pozostają atrakcyjne zarówno dla lokalnych, jak i zagranicznych inwestorów. Niemniej realizacja inwestycji budowlanej wymaga szerokiej wiedzy. Składa się bowiem z szeregu działań, które muszą być starannie zaplanowane, zintegrowane i przeprowadzone, co pozwala na wyeliminowanie potencjalnych, kosztownych błędów. Przedstawiamy cenne wskazówki i narzędzia, które pomogą inwestorom uniknąć wielu pułapek już na początku inwestycji budowlanej.
Według raportu „Office Occupier: Rynek biurowy w Katowicach” firmy doradczej Cresa, wolumen transakcji w pierwszym półroczu 2021 roku wyniósł 39.100 m2, o 47% więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego i stanowił aż 76,6% średniej rocznej z lat 2015-2020. Wśród typów transakcji w tym okresie przeważały renegocjacje (47%), a następnie nowe umowy (31%) i ekspansje (22%).
Mimo pandemii i wyhamowania apetytu inwestorów na zakupy, wstępne dane z rynku inwestycyjnego za pierwsze sześć miesięcy 2020 roku szacuje się na ponad 2,8 miliarda euro, co stanowi 3% wzrost w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku. Z całkowitego wolumenu transakcji w pierwszym półroczu tego roku 46% należało do budynków biurowych, które w dalszym ciągu pozostają najbardziej pożądanymi aktywami. Biorąc pod uwagę transakcje biurowe, aż 718 milionów euro popłynęło w stronę "zielonych" budynków. Budynki w Polsce objęte są głównie certyfikatami BREEAM i LEED.
W pierwszych dwóch kwartałach 2023 r. wolumen inwestycji na polskim rynku nieruchomości komercyjnych przekroczył 0,87 mld euro. To wynik o 70% niższy w porównaniu z pierwszą połową 2022 r., kiedy doszło do rekordowej sprzedaży kompleksu biurowego Warsaw Hub. Największą aktywność inwestorów można wciąż zaobserwować w segmencie magazynów. Inwestycje w tym sektorze stanowiły ponad połowę wolumenu pierwszych dwóch kwartałów br., a całkowity obrót wyniósł 438 mln euro. Oznacza to spadek o 34% w stosunku do pierwszej połowy 2022 r. Jednak obrót w pierwszej połowie 2023 roku był wciąż wyższy od 10-letniej średniej.
Spowolnienie na rynku transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości komercyjnych, które możemy obserwować, zarówno w Polsce, jak i w skali globalnej to przede wszystkim efekt zacieśniania polityki monetarnej na świecie. Ta strategia uderza głównie w międzynarodowych graczy, ale nie inwestorów private equity. Być może to świetny moment, by doszło do przewartościowania systemu finansowania w sektorze nieruchomości w Polsce i najlepszy czas byśmy w końcu wprowadzili REIT-y, które świetnie funkcjonują w Czechach czy krajach strefy bałtyckiej.
Według raportu „Office Occupier – Rynek biurowy w Łodzi” firmy doradczej Cresa Polska, wolumen transakcji w pierwszym kwartale 2021 roku wyniósł 2.300 m2 i był mniejszy aż o 93,5% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Najwięcej powierzchni wynajęto w ramach renegocjacji (65%), natomiast pozostałe 35% przypadło na nowe umowy najmu.
Z danych udostępnianych przez Rynekpierwotny.pl wynika, że ceny mieszkań cały czas idą w górę. Największe wzrosty odnotowano w Łodzi i w Gdańsku. Wpływ na tę sytuację ma rosnąca inflacja, coraz wyższe koszty budowy, deficyt gruntów oraz większy wolumen sprzedaży segmentu bardzo drogich mieszkań.
Grupa Kapitałowa Dom Development S.A. („Dom Development”, „Grupa”) w 2019 roku wypracowała rekordowy zysk netto wynoszący 256 mln zł (+13% r/r), umożliwiający rekomendację wypłaty rekordowej dywidendy w kwocie 9,50 zł na akcję.
Według raportu „Office Occupier: Rynek biurowy w Trójmieście” firmy doradczej Cresa, wolumen transakcji zawartych w pierwszym półroczu bieżącego roku na rynku trójmiejskim wyniósł ponad 34.300 m2, co jest wartością o 85% wyższą niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Stanowił on aż 64,5% średniej rocznej z lat 2015-2020. Wśród rodzajów umów w tym okresie dominowały renegocjacje (43%), a następnie nowe umowy (39%), wynajem na potrzeby właściciela (12%) i ekspansje (6%).
W pierwszej połowie 2023 r. aktywność inwestorów w Europie Środkowo-Wschodniej utrzymywała się na obniżonym poziomie ze względu na zwiększone koszty finansowania nieruchomości i niepewną sytuację geopolityczną. W rezultacie pojawiła się potrzeba ponownej wyceny wartości nieruchomości we wszystkich głównych segmentach rynku. Wzrost stóp procentowych w Europie miał także znaczący wpływ na ceny transakcyjne i aktywność inwestorów. Na rynku widać już jednak pierwsze symptomy poprawy sytuacji. Eksperci JLL przedstawiają analizę aktywności inwestorów w Polsce na tle krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
Według raportu „Office Occupier: Rynek biurowy w Krakowie” firmy doradczej Cresa, wolumen transakcji zawartych w 2020 r. wyniósł 157.700 m2 i był niższy o 41% w porównaniu z 2019 r. Stanowił on 77,4% średniej rocznej z lat 2015-2019. Wśród typów transakcji nieznacznie dominowały renegocjacje (46%), kolejne były nowe umowy (45%) i ekspansje (9%).
Największą podaż nowoczesnej powierzchni biurowej w 15 krajach Europy Środkowo-Wschodniej odnotowano w Warszawie, Budapeszcie i Pradze, natomiast największy wzrost nowej podaży w I półroczu 2019 r. miał miejsce w Bukareszcie.
Rynek biurowy we Wrocławiu cały czas odnotowuje świetne wyniki. Według najnowszego raportu firmy doradczej Cresa „Occupier Economics: Rynek biurowy we Wrocławiu III kw. 2017”, wolumen transakcji w pierwszych trzech kwartałach br. wyniósł 132 100 m2, co oznacza wzrost o 70% w porównaniu z analogicznym okresem w 2016 r.